پس از تولد، مهمترین مسئله ، نگهداری و تربیت کودک است تا وی را آماده ورود به کودکستان، دبستان و در نهایت ورود به اجتماع سازد. نگهداری طفل عبارت است از به کار بردن وسایل لازم برای بقا، نمو و بهداشت جسمی و روحی کودک مانند غذا دادن، پوشاندن، تمیز نگه داشتن و شست و شوی او و به طور کلی آنچه که سن کودک و طفل اقتضا آن را دارد.
از جمله حقوق کودک که به عهده والدین آن می باشد، بهره بردن از شیر مادر، تامین مخارج و نگهداری او و حق حضانت که هم حق می باشد و هم تکلیف والدین، و از همه مهم تر تربیت کودک است که به موازات نگهداری از کودک باید به تربیت صحیح کودک پرداخت؛ چرا که فرزند صالح گلی است از گلهای بهشت و طبق ماده 1104 قانون مدنی در ایران ، والدین باید در تربیت اولاد خود با یکدیگر همکاری نمایند .
والدین فقط مکلف به نگهداری از طفل نیستند بلکه بایستی در تربیت فرزند خود نیز کوشا باشند و با یکدیگر همفکری نمایند. با توجه به ا ینکه کودکان به علت عدم تکامل رشد بدنی و فکری قبل و بعد از تولد به مراقبت و توجه خاص نیازمند می باشند، جای بسی افتخار دارد که دین اسلام که کامل ترین و جامع ترین دین ها می باشد به این مسئله بسیار ظریف و حساس، به صورت دقیق و شفاف اشاره نموده است.
دین اسلام، حقوق کودکان از قبل ، حین و بعد از تولد بسیار دقیق اشاره نموده و بر رعایت بسیار دقیق آن، تاکید ورزیده است و برای اجرای هر مرحله به والدین توصیه های لازم را نموده است. قبل از ازدواج به طرفین در انتخاب و گزینش همسر توصیه هایی گردیده ، در حین بارداری و 9 ماه مراقبت کودک، آداب و دستورالعمل های خاص آن ذکر گردیده و بعد از تولد تا زمانی که فرد دوران کودکی و نوجوانی را سپری می کند حتی تا زمانی که در قید حیات است، در اجتماع حق و حقوق آن لازم الاجرا شمرده شده است. در اسلام در خصوص حقوق والدین که مرتبط با فرزندان می باشد،اشاره های بی شماری گردیده است.
از جمله: انتخاب نام نیک که باعث هویت بخشیدن به کودک گردد.
برخورد منطقی با کودک و پاسخ گویی صحیح به سوالات بی شمار او.
سلام نمودن به آنان و احترام قایل گردیدن برای کودکان.
ابراز رابطه دوستانه توام با احترام.
تکریم فرزندان و کودکان و اعمال عدالت نسبت به آنان.
مسرور نمودن کودک و مشارکت در بازی و تفریح با آنان.
آنچه مسلم است والدین در مسیر حفظ و نگهداری و تربیت کودکان خود با تعامل های گوناگونی مواجه می شوند. والدین اولین مسئولیت در پرورش و حمایت از کودکان را در سنین نوزادی تا بلوغ دارا می باشند. فرآیند آشناسازی خردسالان با فرهنگ، ارزش ها و هنجارهای اجتماع پیرامون آنان در دامان خانواده آغاز می گردد.
برای رشد کامل و متعادل شخصیت کودکان، آنان باید در محیط خانواده و در فضایی سرشار از شادی و تفاهم پرورش یابند. اهمیت تربیت کودک آن هم تربیت بدون خشونت در اسلام بسیار حایز اهمیت است. حق رشد و تکامل کودک در محیطی بدون خشونت یکی از حقوق انسانی و بنیادین کودک است.
ریشه های خشونت علیه کودکان در خانواده بسیار هستند. اغلب اوقات چنین مشکلاتی از افزایش فشار بر والدین و این باور که تنبیه بدنی راه موثری برای کنترل و تربیت کودک است، ناشی می شوند. در حالی که مستندات علمی بسیاری وجود دارند که نشان می دهند تربیت با خشونت منجر به بروز مشکلات روانی و پرورش می گردند؛
به عنوان مثال روش های آموزشی همراه با خشونت باعث تضعیف توانایی کودک برای تمرکز در مدرسه می شوند. این روش ها اعتماد به نفس کودک را کاهش داده و منجر به رفتار غیر اجتماعی یا مشکل خودآزاری کودک می شوند. تنبیه بدنی کودکان از بعد اخلاقی نیز مردود است؛ کتک زدن انسان ها کاراشتباهی است. کودکان نیز انسان هستند .
به طور کلی هر گونه سهل انگاری، آزار روانی و جسمی کودک، باعث رفتار اجتماعی ناپسند شده و شان و حقوق آنها را نقض می کند. بدون تردید اساس تربیت اسلامی، بر آزادی فکر و روش تربیتی آن مبتنی برتکریم شخصیت انسان،به خصوص اطفال می باشد. والدینی که علاقه دارند فرزندانی با شخصیت مطلوب پرورش دهند لازم است از دوران کودکی به آن توجه کنند و این خوی پسندیده را ازابتدا در آنان احیا نمایند.
شخصیت،استقلال اراده،ا عتماد به نفس و ...ا ز صفاتی هستند که اساس آن در ذهن پدر و مادر پی ریزی می شود. لذا احترام به کودک و حس معاشرت پدر و مادر با وی یکی از اساسی ترین عوامل ایجاد شخصیت در کودک است. توجه به تعلیم و تربیت کودکان به طور گسترده ای در احادیث و روایات مورد اشاره قرار گرفته است. «کل مولود یولد علی الفطره» به این معنا که هر نوزادی بر فطرت پاک متولد می شود و اگر از همان اوان کودکی مورد تربیت اسلامی قرار گیرد و از آلودگی ها دور نگاه داشته شود، یقیناً در آینده نیز از انحراف مصون خواهد ماند.