پزشکی هسته ای شاخه ای از علم پزشکی است که در آن از مواد رادیواکتیو برای تشخیص و درمان بیماری استفاده می شود. مواد رادیواکتیو مورد استفاده یا رادیو ایزوتوپ هستند و یا داروهایی که با مواد رادیو ایزوتوپ نشاندار شده اند. داروی رادیواکتیو، در روش های تشخیصی مواد
رادیواکتیو به بیمار تزریق می شود و میزان اشعه تایید شده، از بیمار اندازه گیری می شود. اکثر روش های تشخیصی به کمک یک دوربین اشعه گاما، توانایی تشکیل تصویر را دارند. در موارد استفاده درمانی، مواد رادیواکتیو برای درمان مورد استفاده قرار می گیرند مثل استفاده از ید (???) که در درمان سمی شدن تیروئید و سرطان تیروئید مورد استفاده قرار می گیرد.
تصویربرداری به طریق هسته ای و تزریق و خوردن داروهای هسته ای به هیچ وجه برای بدن مضر نیست. مواد رادیواکتیوی که در پزشکی هسته ای مورد استفاده قرار می گیرند نیمه عمر خیلی کوتاهی دارند و خیلی زود از بین می روند. میزان پرتو تابش شده از این مواد پائین تر از اشعه X معمول و یا اشعه CT اسکن است و به راحتی از طریق ادرار یا کیسه صفرا حذف و دفع می شود. در مقایسه رادیو درمانی (Radio Therapy) که با پزشکی هسته ای متفاوت است، با تابش پرتو های مختلف یونیزه مثل آلفا، بتا و گاما و اشعه X تمام سلول ها را تحت تاثیر قرار می دهد.
روش های مختلف استفاده از داروهای رادیواکتیو:
تزریق درون رگی که در اسکن های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد.
تزریق زیر جلدی که معمولاً برای مطالعه سیستم لنفاوی کاربرد دارد.
تنفسی که معمولاً برای مطالعه شش ها مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش از گاز کریپتون (??) و یا ذرات هوای حاوی تکنتیوم (??) استفاده می شود.
خوراکی که معمولاً برای شفاف کردن و متمایز کردن سیستم گوارشی به کار برده می شود.
کاربردهای تشخیصی پزشکی هسته ای
در کلیه روش های تشخیصی، نحوه عملکرد صحیح اندام های بدن در مقایسه با یک فرد سالم مقایسه می شود. اتصال رادیو ایزوتوپ ها به ماده یا عضو مورد نظر به تشخیص و شناسایی پرتوهای تابش شده و اندازه گیری آنها کمک می کند. در پزشکی هسته ای برای تشخیص معمولاً از یک سری از مواد رادیواکتیو استفاده می شود که یا به صورت گاز هستند و یا مایع که به بدن تزریق می شوند.
