بازخورد به آگاهی از نتایج عمل گفته می شود.معلمان باید همواره مراقب کوشش های دانش آموزان خود باشند و بعد از انجام هر فعالیتی آنها را از نتایج کارشان مطلع سازند.این اقدام بویژه بعد از انجام هر آزمون ضروری است.معلم باید بعد از اجرای هر آزمون به دانش آموزان بگوید که نکات مثبت و موفقیت های آنها چه بوده و نکات منفی یا شکست های آنها نیز چه بوده و علت یا علتهای آنها کدام است.

.پژوهش های اولیه درباره ی بازخورد نشان داده اند که توضیحات کتبی معلمان بر تکالیف و اوراق امتحانی دانش آموزان منجر به بهبود عملکرد آنها در آینده می شود.نتایج جدیدترین پژوهش ها نشان داده اند که در مورد دانش آموزان سالهای بالا (راهنمایی و دبیرستان) اظهارات کتبی معلمان بر اوراق دانش آموزان وقتی جنبه ی شخصی و غیر قالبی داشته باشد و انتقادهای سازنده ی معلم را شامل می شوند ، بسیار مؤثر می افتند.توصیه شده که بهتر است معلمان درباره ی اشتباهات و روش های غلط دانش آموزان توضیحات لازم را بنویسند و جنبه های مثبت آنها را نیز تقویت کنند.در این رابطه اگر معلمان پرسش های زیر را مورد توجه قرار دهند ، اظهار نظرهای آنان بر روی اوراق امتحانی دانش آموزان مفیدتر خواهد بود:

1.       اشتباه اصلی کدام است؟

2.       دلیل احتمالی دانش آموز برای ارتکاب به این اشتباه چیست؟

3.       چگونه دانش آموز را هدایت کنیم تا دیگر این اشتباه را تکرار نکند؟

4.       نکات مثبت این دانش آموز کدام اند؟

 پژوهش های انجام شده نشان داده اند که برای دانش آموزان خردسال توضیحات شفاهی ازکتبی مفیدترند.اما نکاتی که در مورد توضیحات کتبی گفتیم باید در شفاهی نیز رعایت شوند.البته استفاده از توضیحات کتبی مختصر نیز برای دانش آموزان خردسال خالی از فایده نیست.برای خردسالان (مقطع ابتدایی و پیش دبستانی) اظهارات معلم می توانند بیانات ساده ای چون " به به" ، "آفرین" ، "عالی" و از این قبیل باشند... این گونه اظهارات از یک نمره ی خشک و خالی اثر تقویتی بیشتری دارند. 

: روانشناسی پرورشی

نوشته: دکتر علی سیف