امانوئل کانت: «چنان رفتار کن که اعمال تو مطابق با دستور اخلاقی ای باشد که در آن انسان، نه همچون وسیله بلکه همچون غایت نگریسته شود.»

    این سخن کانت، فیلسوف بنام آلمانی، یکی از اصول فلسفه اخلاق اوست. بر اساس این اصل اخلاقی، اهمیت انسان به قدری است که تنها عنصری محسوب می شود که حقوق او، محدوده عمل انسان های دیگر را مشخص می کند. انسانها آزادند مگر در محدوده ای که حقوق انسان های دیگر به خطر افتد، اما سیاسیون مطرح غربی تا چه حد به این اصل اخلاقی پایبند هستند؟
    امروز سالروز واقعه11 سپتامبر است. روزی که مرکز تجارت جهانی مورد حمله تروریستی و انتحاری قرار گرفت. سپتامبر بستر حوادث تاریخی مهم دیگری نیز بوده است. آتش جنگ جهانی دوم در روز اول سپتامبر سال 1939 افروخته شد؛ همچنین این جنگ در 2 سپتامبر 1945 به پایان رسید.
    پایان جنگ جهانی دوم با تسلیم ژاپن صورت گرفت. ژاپنی ها راهی جز قبول تسلیم ندیدند. حمله اتمی هواپیماهای آمریکایی به هیروشیما (6 آگوست سال 1945) و ناکازاکی (9 آگوست 1945) راه دیگری برای ژاپنی ها باقی نگذاشت؛ چرا که تنها در حمله هوایی به ناکازاکی بنا بر آمارهای رسمی به خاطر انفجار بمب اتمی 11574 خانه سوخت ، 1326 خانه کاملاویران شد ، 5509 خانه بشدت آسیب دید و منهای قربانیان سال های بعد، حدود 75 هزار نفر کشته و تقریبا همین تعداد مجروح بر جای گذاشت. به طور کلی در هیروشیما و ناکازاکی تقریبا 000/220 نفر بر اثر این حملات جان باختند که بیشتر آنان را انسانهای غیرنظامی تشکیل می دادند. بیش از نیمی از قربانیان بلافاصله هنگام بمباران کشته شدند و بقیه تا پایان سال 1945به خاطر اثرات مخرب تشعشعات رادیواکتیو جان خود را از دست دادند.
    واقعه 11 سپتامبر در آمریکا نیز در حالی رخ داد که از 10 سال پیش از این واقعه تا زمان رویداد آن، حدود 20 میلیون نفر در جنگ های مختلف در دنیا جان خود را از دست داده بودند. نقش آمریکا در این جنگ ها به عنوان یکی از ابرقدرت های جهان که همواره خود را محق دخالت در امور صلح و جنگ تمام ملتها و دولت های جهان می داند، انکار نشدنی است.
    در حادثه11 سپتامبر تنها چند هزار نفر از آمریکایی ها قربانی شدند. مسلما از نگاه انسانی و اسلامی که حتی جان یک انسان نیز محترم است این حادثه، فاجعه انسانی بزرگی به شمار میآید؛ اما پرسش اساسی این است که علت کمرنگی انعکاس میزان فجایع انسانی جنگ های 10 سال پیش از11 سپتامبر در مقابل این حادثه چیست؟
    آیا آنها فاجعه انسانی نبودند؟ آیا جنگ نخست آمریکا علیه عراق و قربانیان آن فاجعه انسانی شمرده نمی شد؟ آیا قربانیانی که ایران در مقابل جنگ عراق (با حمایت آمریکا) داد، نمایانگر یک فاجعه انسانی نبود؟
    11 سپتامبر، بهانه ای برای حمله بوش به افغانستان و عراق شد، جنگ هایی که تعداد قربانیان11 سپتامبر با انسان هایی که در این دو جنگ کشته شدند، قابل مقایسه نبود. تنها منطقی که ممکن است پشت قضیه باشد این است که قربانیان11 سپتامبر انسان بودند، ولی قربانیان جنگ های دیگری که دولت آمریکا عامل آن بود، انسان تلقی نمی شدند. این منطق شاید مضحک و بی معنا به نظر برسد، ولی منطقی چندان بی پایه و ریشه نیست. تقابل حق و باطلی که جورج بوش پسر پس از واقعه 11 سپتامبر مدعی آن شد، تقابلی ریشه دار و تاریخی است.
    این تقابل در تاریخ غرب و شرق ریشه دارد. می توان ریشه های آن را در نمایشنامه «ایرانیان» آشیل یافت. می توان این تقابل را در کتاب «در باب شهر خدا»ی آگوستینوس، فیلسوف مسیحی قرون وسطی ردیابی کرد. آگوستینوس در این کتاب که بناست ویژگی های یک جامعه خدایی و ایمان گرا را به تصویر بکشد و آن را در مقابل جامعه یا جوامع کفر و الحادی مقایسه کند، از بابل به عنوان نماد شهر شیطان نام می برد. تقابل غرب و شرق در دوران مدرن نیز را، ادوارد سعید در کتاب شرق شناسی خود بخوبی توصیف می کند.
     ادوارد سعید اظهار میکند غرب در تاسیس رشته ای به نام شرق شناسی تابع این پیش فرض بود که شرق همچون یک دیگری برای غرب است. شرق و آثار آن همچون دیگر اشیایی که مورد مطالعه علم غربی واقع می شوند، در رشته شرق شناسی مورد مطالعه قرار می گیرد. شرق همچون شیء است نه فرهنگ و شرقیان همچون اشیایند نه مانند انسان ها.
    این نگرش به شرق، نگاهی ریشه دار است و آنچه جورج بوش پسر انجام داد و سخنان جنگ طلبانهای که مرتب علیه برخی کشورهای شرقی و آسیایی اظهار کرده و می دارد بی مبنا نیست. شاید به همین علت باشد که برخی، سیاست های جنگ طلبانه جمهوریخواهان آمریکا را صادقانه تر از صلح طلبی دموکراتها می دانند و فراموش نکنیم که بمباران اتمی ژاپن هم در زمان ریاست جمهوری یک دموکرات اتفاق افتاد. آتش جنگی که یک کشور غربی (آلمان) آن را شعله ور کرده بود باید با قربانی کردن یک ملت شرقی خاتمه می یافت.