در گفتگو با فاطمه نظری خمارکی بانوی نمونه سال 87 و بانوی مخترع و مبتکر ایرانی مطرح شد:
خانم نظری شما تاکنون شش اختراع به ثبت رسیده داشتید لطفا در ابتدا به آنها اشاره ای داشته باشید؟ اولین اختراع من مفصل هیدرولیکی است که در سیستم های روباتیک و اتاماتیک صنعتی استفاده می شود (در سال 75.) اختراع دوم، اختراع سیستم

الکترونیکی اعلام موقعیت مکانی و زمانی سیستم های درون شهری است به این ترتیب که در هر ایستگاه اتوبوس یک نمایشگر الکترونیکی نصب می شود و در هر لحظه به شخص منتظر اعلام می کند که نزدیکترین اتوبوس در کجاست (سال 78)، سومی سیستم اتوماتیک کنترل وسایل نقلیه عمومی است که برای نظارت بر وسایل نقلیه عمومی به صورت اتوماتیک و الکترونیکی استفاده می شود (در سال 79)، چهارمین اختراع سازه متحرک محافظ افراد در برابر ریزش آوار ناشی از زلزله است، سیستمی است که وقتی زلزله ای بخواهد رخ بدهد بلافاصله چتری را در اتاق باز می کند و از طریق تجزیه نیروها باعث می شود آواری که در حال سقوط است به نقاط دیگر منتقل و از آسیب به افراد جلوگیری بشود که در سال 83 به ثبت رسید. اختراع پنجم، سیستم نظارت بر سرعت اتومبیل ها بوسیله فرستنده های رادیویی است در این سیستم یک رادیوی کوچکی بر روی خودرو نصب می شود و به صورت مستقل از موتور خودرو عمل می کند و فرستند ه ای هم در کنار اتوبان ها و جاده ها نصب می شود که این فرستنده ها به صورت رادیویی در هر نقطه از جاده اعلام می کند که سرعت مجاز چقدر است. دستگاه سرعت اتومبیل را با سرعت مجاز اعلام شده لحظه به لحظه مقایسه می کند و در صورتی که از سرعت مجاز بیشتر باشد آن را در حافظه خود ضبط می کند و بلافاصله آن را به صورت رادیویی به کامپیوتر پلیس ارسال می کند. سال 83 این اختراع ثبت شده است. سیستم دیگر سیستم ارسال اطلاعات به صورت رادیویی است. این اختراع در تکمیل اختراع سیستم موقعیت مکانی و زمانی اتوبوس های درون شهری می باشد (این سیستم در سال 85 به ثبت رسیده است) لطفا در مورد ابتکاراتتان نیز به ترتیب درجه اهمیت آن توضیح دهید؟ طراحی و ساخت روبات صنعتی سنگین برای اولین بار در کشور که پروسه اول هفتمین نمایشگاه بین المللی تهران را در سال 76 به خود اختصاص داد. دومی) طراحی و ساخت دستگاه جابه جا گر حس های اتوکونر که در صنعت نساجی استفاده می شود که در سال 77 برای اولین بار در کشور بوده است. سومی) طراحی و ساخت فواره های دیجیتالی است که یک مجموعه فواره است که نازل های آن توسط کامپیوتر کنترل می شود که در سال 81 برای اولین بار در کشور انجام شده است، چهارمی) طراحی و ساخت فیل های روباتیک به عنوان نخستین محصول انیماتورانیک کشور (انیماتورانیک در واقع ساخت مدل های روباتی نسان ها و جانوران است و عمدتا در صنعت سینمای حرفه ای و در صنایع گردشگری و آموزشی استفاده می شود) این ابتکار در سال 82 صورت گرفته است. پنجمی) طراحی و اجرای نرم افزار کنترل روبات های صنعتی با محیط فارسی برای استفاده در روبات های صنعتی که یکی از نرم افزارهای بومی است که در این حوزه طراحی شده که کاملامحیط فارسی دارد و برای کاربران فارسی زبان بسیار راحت است، دیگر، طراحی روبات آموزشی و سرگرمی برای نوجوانان، طراحی دستگاه کلاف پیچ نخ و اقدامات دیگر. خانم نظری شما هم اکنون در کجا مشغول به کار هستید و چه می کنید؟ یک موسسه تحقیقاتی دارم که در آنجا بیشتر کار می کنم و در حوزه طراحی تجهیزات صنعتی فعالیت می کنم. در دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین نیز به عنوان کارشناس آزمایشگاه تدریس می کنم. البته طراحی تجهیزات صنعتی بیشتر جنبه کارآفرینی دارد. بازی های دوران کودکی شما چه بازی هایی بوده است؟ سرگرمی من بیشتر طراحی و ساخت اسباب بازی های جدید و ساخت بازی های جدید بود و در دوره نوجوانی در رشته والیبال خیلی فعالیت می کردم خصوصا در دوره راهنمایی تلاش کردیم تیم مدرسه را از زیر جدول به سومی برسانیم ولی در پایان مسابقات پایم به شدت آسیب دید لذا مجبور شدم که آن را کنار بگذارم. در بچگی دلتان می خواست چه کاره بشوید؟ یک زمان دلم می خواست ناخدای کشتی بشوم بعد دلم می خواست فضانورد بشوم بعد دلم می خواست در حوزه ابداعات و اختراعات کار کنم به همین دلیل رشته ریاضی فیزیک را انتخاب کردم که بیشترین کمک را به من بکند و بعد با مطالعاتی که انجام دادم رشته فیزیک را انتخاب کردم چون علوم پایه و کاربردی را شامل می شد و اطلاعات زیادی در حوزه های مختلف به من می داد لذا می توانست برای ابتکاراتم بیشترین کمک باشد. شخصیت برون گرایی دارید یا درون گرا؟ فکر می کنم هر دو را دارم. درخلوتم، در درون خودم هستم با رویاهایم ولی به دلیل نوع کارم، ارتباطات زیادی با مردم جامعه دارم و فعالیت اجتماعی زیادی هم کرده ام. تفاوت ابتکار و اختراع یا به عبارتی مبتکر و مخترع چیست؟ مخترع کسی است که محصول، راهکار و یا فرایندی را برای پاسخگویی به نیازی که در اطرافش وجود دارد، ابداع می کند. فرق اختراع با ابتکار این است که اختراع چیزی است که برای اولین بار صورت می گیرد و نمونه مشابهی ندارد ولی ابتکار طرح و پیشنهادی است که قبلاارائه شده ولی به دلایلی در نقطه ای از دنیا انجام نشده است. مثلاممکن است در برخی از کشورهای پیشرفته اختراع شده باشد ولی مثلادر کشور ما وجود نداشته باشد ولی وقتی فردی عین آن سیستم را می سازد یا با روشی متفاوت و یا با الگوبرداری و کپی برداری این، ابتکار می شود چون برای اولین بار در کشور بوده و کسی تا آن زمان آن را انجام نداده است. مهمترین جوایزی که تاکنون دریافت کرده اید چه بوده است؟ تاکنون سه بار از دست ریاست جمهوری کشور (دو بار در دوره آقای خاتمی و یک بار در دوران ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد) لوح تقدیر دریافت کردم. دو بار به عنوان کارگر نمونه کشور انتخاب شدم. یک بار به عنوان بانوی نمونه سال 87 (که امسال بود) مورد تقدیر قرار گرفتم. از وزارت کار و امور اجتماعی در سال های 78 و 80 لوح تقدیر گرفتم، در سال 86 به عنوان کارآفرین برتر از وزیر صنایع (در نخستین جشنواره بانوان کارآفرین بانوان صنایع و معادن) لوح تقدیر گرفتم، لوح افتخار و نشان مرکز امور زنان و خانواده وابسته به نهاد ریاست جمهوری را در سال 79 را نیز گرفتم. در پانزده سالگی آیا احتمال می دادید که روزی عناوین مخترع و مبدع برای شما به کار برود؟ من برای رسیدن به آن تلاش می کردم. البته به خاطر نفس اختراع نبود بلکه چون این عنوان می توانست موفقیت من را نشان بدهد یا نشان می داد که تلاش های من به نتیجه رسیده است. همیشه دوست داشتم که در حوزه اختراع و ابتکار کار کنم. همان موقع خیلی تلاش می کردم از جمله اینکه مطالعات خارج از درس را انجام می دادم و به نمایشگاه های مختلف می رفتم تا بتوانم در این حوزه موفق باشم. به کدامیک از اختراعاتتان بیش از بقیه علاقه مند هستید؟ به اختراع سیستم اعلام موقعیت مکانی و زمانی حمل و نقل شهری بیش از بقیه علاقه مندم چون فکر می کنم سیستم مفیدی خواهد بود زیرا می تواند مردم را نسبت به استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی تشویق کند که الان ضرورتش بیشتر شده است. امیدوارم که این سیستم با حمایت مسئولین به تولید انبوه برسد و در شهرها نصب بشود. هم اکنون آزمایش هایش انجام شده و مراحلش را گذرانده به عبارتی، امتحانش را پس داده امیدوارم با حمایت مسئولین بتوانیم آن را در شهرها نصب کنیم به صورت الکترونیک و تمام اتوماتیک و بدون دخالت هیچ فردی و حتی راننده بتوانیم به مردم اطلاع رسانی کنیم و از بلاتکلیفی آنها در ایستگاه های اتوبوس جلوگیری کنیم. اولین اختراعتان که مفصل هیدرولیکی است چگونه شکل گرفت با چه انگیزه ای این کار را انجام دادید؟ این اختراع حاصل سه سال تحقیقات دانشجویی من بود که طی یک کار عملی دو ساله در سال 75 به ثبت رسید. انگیزه من این بود که آن موقع مباحث روباتیک تازه مطرح می شد و روی کوچک کردن تجهیزات روبات ها تحقیقات زیادی صورت می گرفت من دنبال مفصلی بودم که با وجود فضای کوچکی که اشغال می کند بتواند قدرت بالایی به ما بدهد. به عبارت بهتر، نسبت قدرت به وزنش بسیار بالاباشد تا بتواند مشکل بازو های مکانیکی را هنگامی که قرار است به عنوان اعضای مصنوعی بدن مثل دست ها عمل کنند حل کند. این بزرگترین انگیزه بود که من روی ایده ای کار کنم که مفصل بسیار کوچکی باشد که در عین حال قدرت بالایی را به وجود بیاورد و قابل استفاده در اکثر روبات ها از جمله در اعضای مصنوعی بدن باشد. چرا شما با توجه به علاقه ای که به مطالعه و دانستن داشتید درستان را در دانشگاه ادامه ندادید؟ حوزه ای که من علاقه مند بودم در آن کار کنم حوزه اختراعات و ابتکارات بود. می دیدم که ادامه تحصیل به من در این زمینه خیلی کمک نمی کند چون درس ها بیشتر نظری می شد و من، مایل بودم که کار را به صورت عملی و عینی دنبال کنم. لذا مطالعاتم را به صورت جهت دار ادامه دادم و در حین کار می دیدم که دیگر ادامه رشته مورد نظرم کمکی به من نمی کند. آیا در خانواده شما افراد دیگری هم هستند که در این حوزه کارکنند و یا مشوق شما بوده باشند؟ خواهر و برادرم نیز در زمینه طراحی کار می کنند و علاقه مند هستند. بعد از شما علاقه مند شدند؟ بله. به نظر شما کدامیک از اختراعات و ابتکاراتتان قابلیت تولید انبوه دارد و نیاز کشور است؟ البته هر کدام از این اختراعات و ابتکارات در پاسخگویی به یک نیاز کشور بوده است. من همواره در کارم به نیاز بازار و به کاربردی بودن تحقیقاتم فکر می کنم. اگر چنین نگرشی نداشتم تعداد اختراعات و ابتکاراتی که می توانستم انجام بدهم خیلی زیاد بود. من هزینه تحقیقاتم را خودم می پردازم پس باید طوری کار کنم که نتیجه و حاصل کارم به گونه ای باشد که مشتری داشته باشد لذا همه کارهایی که انجام داده ام مشتری داشتند و مورد نیاز بازار بوده است و از میان آنها مایلم حوزه روباتیک، روبات های صنعتی را به نتیجه برسانم و در این زمینه کار کنم و دیگر حوزه انیماتورانیک را به عنوان سیستم جدیدی که می توان در آن بسیار کار کرد ادامه دهم. آیا متاهل هستید؟ خیر. خانم نظری چند ساعت در روز کار می کنید؟ به جز چند ساعت پایانی شب بقیه ساعات جزء کارم است چون حتی مطالعاتم همه در حوزه کارم است. از ساعت شش صبح تا آخرین نفس های روز را مجبورم در حوزه کارم باشم. یکی از مباحث مهم در کشور این است که بتوانیم در سیستم آموزشی و پرورشی کشور روشی انتخاب کنیم که خلاقیت دانش آموزان به منصه ظهور برسد و استعدادهایشان شکوفا بشود شما به عنوان یک فرد خلاق و کسی که توانسته به این شکوفایی برسد بفرمایید برای رسیدن به این هدف باید به چه نکاتی توجه کرد؟ همان طور که فرمودید کار باید از آموزش و پرورش آغاز بشود. این هم البته ملزومات خودش را دارد. تربیت افراد خلاق مستلزم داشتن اساتید و مربیان خلاق است. کسی نمی تواند خلاقیت را آموزش بدهد در حالی که خودش در این حوزه نیست. به این جهت اولین کاری که باید در این حوزه صورت بگیرد تربیت افرادی است که بتوانند خلاقیت را آموزش بدهند بعد تدوین منابعی است که خلاقیت را بتواند آموزش بدهد. امیدوارم کسانی این منابع را طراحی کنند که خودشان در حوزه خلاقیت حضور دارند و در این رشته صاحب نظرند یا اطلاعات دارند. خلاقیت یک کار سیستماتیک است. ما می توانیم با آموزش یکسری اصول به بچه ها، ذهن های آنها را خلاق کنیم. همان طور که الفبا را به آنها آموزش می دهیم که بتوانند انشا بنویسند و مکاتبه کنند. اگر الفبای خلاقیت را هم یاد بدهیم یاد می گیرند که در زندگی چگونه باید در مواجهه با نیازها، راه حل و جواب را پیدا کنند. مثلااول به بچه یاد بدهند که این طور نیست که هر آنچه که انجام می شود، درست است. دوم) باید آموزش بدهیم که فکر کردن ارزشی است. همین طور باید آموزشی بدهیم که هر فکر نویی را به راحتی رد نکنیم حتی اگر آن ایده خلاف آن چیزی باشد که سال ها انجام دادیم. باید آموزشی داده بشود که هر کس حرف و ایده جدیدی دارد، محترم است. البته همه اینها باید تفسیر شده باشد ما باید کاری کنیم که دانش آموز در قید و بند تئوری هایی که ما به او یاد می دهیم نباشد و متفاوت از آموزش های ما فکر کند. کسی که عادت کرده که همیشه راهکاری را داشته باشد و راهکارهایش نیز متفاوت باشد می تواند به هر چیزی به شکل متفاوت نگاه کند. به طور کلی من خلاقیت را یک ودیعه الهی به همه انسان ها می دانم که خداوند متعال آن را به همه انسان ها داده مهم این است که به منصه ظهور برسد و از این ودیعه الهی برای کشف و پیدایش استفاده شود. به نظر من هیچ کس نباید فکر کند که مثلااین مدل وسیله که ساخته شده آخرین مدل و تنها مدل است. مسلما طرح های دیگری هم می تواند وجود داشته باشد. کسی که فکرش را بر تغییرات عادت بدهد راحت می تواند مدل های دیگر را تصور کند و عیب های مدل قبلی را ببیند. باید دانش آموزان را این طوری تربیت کنیم باید کار کنیم که آنچه به عنوان قوه ابتکار در افراد به ودیعه گذاشته شده فعال بشود و مثل آتشفشان عمل کند. به نظر خودتان عوامل دخیل در شکوفایی شما در عرصه اختراع و ابتکار چه بوده است؟ من اولین دلیل موفقیتم را لطف خداوند می دانم و بعد اطلاعات زیادی می دانم که به دست آوردم و از دوران نوجوانی شروع کردم. شما از بچگی کنجکاو بودید؟ بله، کنجکاوی بسیار زیادی داشتم. مطالعه بسیار زیاد طوری که در سن 25 سالگی اطلاعات زیادی در حوزه های مختلف داشتم. در کجا زندگی می کردید؟ در قزوین زندگی می کردم و زندگی می کنم. مشکلات یک خانم مخترع در کشور ما از چه جنسی است؟ مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد عمومی است و مربوط به جنسیت نمی شود. ولی به طور کلی برای ورود به حوزه اختراع باید اعتماد به نفس بالایی داشت. از سوی دیگر چون این اختراع باید به بازار عرضه بشود و خریداران معمولاآقایان هستند گاهی ممکن است به یک خانم اعتماد کافی نشود یا اینکه خانم ها ممکن است آشنا به قوانین حقوقی و تجاری نباشند به هنگام فروش ندانند که چگونه باید این کار را انجام بدهند. بخش دیگر هم مربوط به رقابت هایی است که با کشورهای خارجی باید صورت بگیرد و ... در حال حاضر روی چه پروژه هایی کار می کنید؟ در حوزه صنعت و سیستم های شهری پروژه هایی دارم که روی آن کار می کنم ولی بیشترین هدفم چون متمرکز به این است که هزینه های تحقیقاتم را خودم تامین کنم روی کارهایی که بازار و مشتری دارد بیشتر وقت می گذارم. راه رسیدن به موفقیت و سعادت چیست؟ در مکتب اسلام، معتقدیم سعادت انسان زمانی است که انسان به رشد کامل خود رسیده باشد. رشد کامل فرد اینکه استعدادش را که(همان علاقه ذاتی اش است) به اوج کمال و شکوفایی برساند به علاوه اینکه خودش را با خصلت های خوب و فضایل آمیخته کند. یعنی ما اگر توانستیم استعداد واقعی خودمان را به اوج شکوفایی برسانیم و به علاوه خصلت های نیک انسانی کنیم در آن صورت به رشد کامل رسیده ایم و این اوج خوشبختی و موفقیت است. به نظر من موفقیت در صورت انتخاب درست راه حاصل می شود اگر ما راهمان را درست انتخاب کنیم موفق شده ایم. کسی که معتقد است خداوند در همه حال انسان ها را کمک می کند از هیچ مشکلی نمی ترسد و قدرت برای حرکت پیدا می کنید. چنین آدمی به لطف خدا امیدوار است و انسان خوشبینی است. از شما متشکرم.