تگ های هوشمند RFID
در مقابل کدهای میله ای 

شناسایی خودکار یک شی و ذخیره سازی داده مرتبط با آن ، یکی از الزامات
اولیه و بسیار مهم در برخی سیستم های مکانیزه است . برای نیل به خواسته
فوق ، تاکنون فناوری های مختلفی ابداع شده است . پیاده سازی مجموعه ای
از فناوری ها که به آنان AIDC ( برگرفته شده
از Automatic Identification and Data Capture  )  گفته می
شود ، از جمله تلاش های انجام شده از اوایل سال 1970 میلادی تاکنون است
.

RFID ، صرفا" یکی از اعضاء خانواده بزرگ
فناوری های AIDC  است .  کدهای
میله ای ، فناوری OCR ( برگرفته شده از 
optical character recognition ) و فناوری شناسایی مبتنی بر اشعه مادون
قرمز ، از دیگر اعضاء این خانواده فناوری می باشند . خصایص منحصربفرد
فناوری  RFID  باعث شده است که
این فناوری در مقام مقایسه با سایر اعضاء خانواده بزرگ فناوری های
AIDC از جایگاه برجسته تری برخوردار باشد .


با این که کدهای میله ای و RFID با دو هدف
جداگانه طراحی و پیاده سازی شده اند ولی امکان استفاده از آنان در برخی
حوزه ها به صورت مشترک وجود دارد . بررسی و مقایسه برخی از ویژگی های
این دو فناوری می تواند ما را در انتخاب آگاهانه در حوزه های مشترک
بهتر کمک کند . 

قبل از هر چیز لازم است به این نکته اشاره گردد که در کدهای میله ای از
نور لیزری و در برچسب های هوشمند RFID از
امواج رادیویی برای حمل داده استفاده می گردد . از کدهای میله ای به
عنوان فناوری نوری و از  RFID به عنوان
فرکانس رادیویی یا RF  نام برده می شود
.

در ادامه ، این دو فناوری را در برخی زمینه ها با یکدیگر مقایسه می
کنیم .

حجم ذخیره سازی و
میزان حافظه

کدهای میله ای
قادر به ذخیره سازی حجم محدودتری از اطلاعات در مقایسه با تگ های
هوشمند RFID می باشند .  نماد 
UPC E ( تگ هایی
با حداقل فضای ذخیره سازی داده ) ، صرفا" قادر به نگهداری هشت حرف عددی
( چندین بایت )  است . در کدهای میله ای از نوع  Data Matrix 
، امکان ذخیره سازی 2000 حرف در یک تگ دو بعدی وجود دارد . شکل 1 ، یک
نماد UPC E و یک
نماد Data Matrix  را نشان می دهد .

شکل 1 : یک نماد UPC E
و یک نماد Data Matrix

 تگ های RFID قادر به نگهداری حجم بیشتری از
اطلاعات می باشند . با این که می توان تگ های
RFID را بگونه ای ساخت که دارای حافظه اندکی برای ذخیره سازی
داده باشند ولی همزمان با رشد فناوری ساخت این نوع تگ ها ، امکان ذخیره
سازی اطلاعاتی بالغ بر 128 کیلو بایت در آنان فراهم شده است .

قابلیت
خواندن و نوشتن

کدهای میله ای
را نمی توان پس از چاپ اصلاح و یا تغییر داد و در عمل تابع یک فناوری
فقط خواندنی و یا RO می باشند . در مقابل ،
تگ های RFID با قابلیت خواندن و نوشتن نظیر
تگ های هوشمند ، دارای قابلیت آدرس دهی می باشند و می توان به دفعات (
هزاران مرتبه ) اطلاعات موجود در آنان را در مدت زمان حیات یک تگ تغییر
داد . ویژگی فوق توانمندی فناوری RFID را به
شدت افزایش داده و زمینه بکارگیری آن را در حوزه هایی وسیع فراهم می
نماید .

عدم نیاز
به قرار گرفتن در خط دید

یکی دیگر از مزایای فناوری RFID نسبت به
کدهای میله ای
، عدم ضرورت قرار گرفتن تگ  در خط دید یک بررسی کننده به منظور
عملکرد صحیح است چراکه امواج رادیویی می توانند در مواد جامد متعددی
منتشر گردند . علاوه بر این می توان با توجه به ضرورت و ماهیت یک شی ،
تگ را درون شی بکارگرفت ( نه روی بسته بندی ) و بدون نگرانی داده ذخیره
شده در آن را خواند .

کدهای میله ای نیازمند قرار گرفتن در خط دید مستقیم می باشند تا دستگاه
اسکنر بتواند به درستی آنان را پویش نماید . ویژگی فوق باعث می گردد که
از کدهای میله ای صرفا" بر روی بسته بندی و سطح شی و نه درون شی
استفاده کرد .

در سیستم های مدیریت زنجیره تامین که در هر لحظه لازم است حجم بالایی
از مواد و اشیاء جابجا گردد ، استفاده از فناوری
RFID می تواند دستاوردهای بیشتری را نسبت به کدهای میله ای به
دنبال داشته باشد .

محدوه
خواندن

محدوده خواندن کدهای میله ای بسیار
اندک است و معمولا" از چندین اینچ تجاوز نمی کند . البته این امکان
وجود دارد که بتوان اسکنرهای کدهای میله ای را بگونه ای ساخت که قادر
به خواندن تگ ها در محدوده ای معادل چندین متر باشند . بدیهی است ، با
توجه به هزینه بالای تولید اینگونه اسکنرها  ، استفاده از آنان
تابع شرایط خاصی است . در صورت استفاده از این نوع اسکنرها ، ضرورت
قرار گرفتن کد میله ای در معرض دید مستقیم اسکنر کم رنگ می شود .

محدوده خواندن تگ های RFID بسته به فرکانس
عملیاتی ، اندازه آنتن ، فعال بودن و یا غیرفعال بودن تگ  بمراتب
بیشتر از کدهای میله ای است . محدوده خواندن تگ های
RFID می تواند از
ده ها سانتی متر شروع شود و به
چندین متر برسد .

خواندن و نوشتن
همزمان

برخلاف سایر فناوری های تشخیص خودکار
AIDC ،
که برای خواندن هر یک از آیتم ها لازم است آنان را بطور فیزیکی از
یکدیگر جدا کرد و بطور جداگانه خواند ، سیستم های
RFID قادر به خواندن چندین تگ بطور همزمان می باشند. برای
خواندن کد میله ای کالاهای موجود در یک محموله ، می بایست تمامی محموله
از شکل استاندارد بسته بندی خود خارج تا زمینه خواندن یکایک کالاها
فراهم گردد .

در سیستم های RFID می توان تمامی محتویات یک
محموله را در یک لحظه و در زمان عبور از محدوده یک بررسی کننده خواند .
RFID تنها فناوری موجود در خانواده فناوری
های AIDC است که دارای ویژگی مهم فوق است .

امنیت
دستیابی

با توجه به این که کد میله ای در خارج از بسته بندی کالا
نصب می گردد و می بایست به منظور خواندن در معرض دید دستگاه اسکنر قرار
بگیرد ، ضریب ایمنی داده ذخیره شده در کد کاهش پیدا می نماید . هر شخص
با بکارگیری یک دستگاه اسکنر استاندارد کد میله ای و یا حتی یک دوربین
می تواند داده ذخیره شده را وارسی و در صورت لزوم ذخیره نماید .

سیستم های RFID نسبت به کدهای میله ای دارای
امنیت بیشتری می باشند . با رمزنگاری داده ذخیره شده در تگ
RFID و استفاده از روش های مختلف تایید هویت
، می توان یک سطح قابل قبول از امنیت را به همراه این نوع سیستم ها
پیاده سازی کرد . 

مشکل در
تکرار

با توجه به
ماهیت الکترونیکی بودن تگ های RFID  ،
مشابه سازی از آنان در مقایسه با کدهای میله ای بسیار مشکل تر است .
همین موضوع باعث می شود که دستیابی غیرمجاز و یا تغییر داده ذخیره شده
در تگ مشکل گردد.

دوام و
قابلیت تطبیق با شرایط محیطی

تگ های RFID قادر به کار در محیط
های کثیف و ناصاف می باشند . این در حالی است که تاثیر شرایط محیطی بر
روی صحت عملکرد کدهای میله ای بسیار زیاد می باشد . به عنوان نمونه ،
تحقق یکی از شرایط زیر می تواند باعث بروز اختلال در خواندن کد میله ای
گردد.

• 
  

  قرار گرفتن
  یک لایه گردو خاک بر روی سطح کد میله ای

  
  


• 
  

  پاره شدن
  کد میله ای

  
  


• 
  

  کثیف شدن
  سطح کد میله ای

  
  


• 
  

  آغشته شدن
  سطح کد میله ای به مواد چرب

  
  


• 
  

  تو رفتگی
  کد میله ای

  
  


• 
  

  قرار گرفتن
  بر روی یک سطح ناهموار

  
  

زیادی شدت
نور نیز می تواند برای دستگاه های اسکنر کد میله ای ممانعت ایجاد نماید
و آنان را در خواندن تگ های کد میله ای با مشکل مواجه نماید .

فناوری RFID ، نسبتا" از اینگونه مسایل مصون
است .  

قابلیت
اطمینان به خواندن

در برنامه های زنجیره تامین ،
قابلیت اطمینان به داده خوانده شده در اولین مرحله بسیار حایز
اهمیت است  .
بنابراین در برخی موارد لازم است که به دلیل بروز مشکل در کد میله ای (
به دلایلی که در بخش قبل به آنان اشاره گردید ) ، کدها را بیش از یک
مرتبه خواند و اگر باز هم توام با موفقیت نبود از روش دستی برای درج کد
استفاده کرد . 

ویژگی ضد تصادمی و قابلیت خواندن و نوشتن همزمان تگ های
RFID ، کاربران را از پویش آیتم هایی که
ممکن است به درستی خوانده نشده باشند ، بی نیاز خواهد کرد . به عبارت
دیگر ، به داده خوانده شده در سیستم  های RFID
بیش از سیستم های مبتنی بر کد میله ای می توان اعتماد کرد .

قیمت

بزرگترین مانع رشد
و گسترش  سیستم های RFID ،
قیمت تگ های
RFID است . در حالی که قیمت کدهای میله ای بسیار پایین است ،
قیمت یک تگ غیرفعال RFID که صرفا" قادر به
خواندن در یک محدوده چندین سانتی متری است بسیار بیشتر از قیمت تمام
شده  کدهای میله ای است .

تولید کنندگان مختلف سیستم های RFID با توجه
به ضرورت استفاده از اینگونه سیستم ها ، تمامی تلاش خود را صرف اتخاذ
تدابیر و راهکارهای مناسب برای کاهش قیمت تگ ها کرده اند و این پیش
بینی می شود که در آینده ای نه چندان دور شاهد کاهش قیمت تمام شده
تولید تگ های RFID باشیم تا زمینه بکارگیری
سیستم های RFID بیش از گذشته و در حوزه های
متنوع تری فراهم گردد .