امروزه ضرورت شناسایی خودکار عناصر و جمع آوری داده مرتبط به آنان بدون
نیاز به دخالت انسان جهت ورود اطلاعات در بسیاری از عرصه های صنعتی ، علمی
، خدماتی و اجتماعی احساس می
شود . در پاسخ به این نیاز تاکنون فناوری های متعددی
طراحی و پیاده سازی شده است .



به مجموعه ای از  فناوری ها که از آنان برای شناسایی اشیاء
، انسان و حیوانات توسط
ماشین استفاده می
گردد ، شناسایی خودکار و یا به اختصار Auto ID 
گفته می شود . 
هدف اکثر سیستم های شناسایی خودکار ، افزایش کارآیی ، کاهش خطاء ورود
اطلاعات  و آزاد سازی زمان کارکنان برای انجام کارهای مهمتر نظیر
سرویس دهی بهتر به مشتریان است .


تاکنون فناوری های مختلفی به منظور
شناسایی خودکار طراحی و پیاده سازی شده است  .  کدهای میله
ای ، کارت های هوشمند ، تشخیص صدا ، برخی فناوری های بیومتریک ، OCR (
برگرفته شده از optical character recognition  ) و
RFID ( برگرفته شده از radio frequency
identification  ) نمونه هایی در این زمینه می باشند .


در ادامه با فناوری RFID بیشتر آشنا خواهیم
شد .

آشنایی اولیه با فناوری RFID


اجازه دهید برای آشنایی بیشتر با فناوری
RFID چندین تعریف از آن را با یکدیگر مرور نمائیم :

• 
  
  

  
  RFID با استفاده از ارتباطات مبتنی بر
  فرکانس های رادیویی امکان شناسایی خودکار ، ردیابی و مدیریت اشیاء ،
  انسان و حیوانات را فراهم می نماید . عملکرد RFID
  وابسته به دو دستگاه تگ و  کدخوان است که جهت برقراری ارتباط بین
  یکدیگر از امواج رادیویی استفاده می نمایند . 
  
   
  

• 
  
  

  
  به مجموعه ای از فناوری ها که در آنان برای شناسایی خودکار
  افراد و اشیاء از امواج رادیویی استفاده می گردد ،
  RFID گفته می شود .  از روش های مختلفی برای شناسایی افراد
  و اشیاء استفاده می شود. ذخیره شماره سریال منتسب به یک فرد و یا شی
  درون یک ریزتراشه که به آن یک آنتن متصل شده است ، یکی از متداولترین
  روش های شناسایی خودکار
  است .
  
  به تلفیق تراشه و آنتن
  ، تگ
  RFID و یا  فرستنده
  خودکار 
  RFID گفته می شود . تراشه به کمک آنتن تعبیه
  شده ، اطلاعات لازم جهت شناسایی
  آیتم مورد نظر را برای یک کدخوان ارسال می نماید .
  کدخوان امواج رادیویی
  برگردانده شده از تگ RFID
  را به اطلاعات دیجیتال تبدیل می نماید
  تا در ادامه ، امکان ارسال داده
  برای کامپیوتر و پردازش آن فراهم گردد.
  
  
   
  

• 
  
  

  
    RFID یک پلت فرم مهم جهت شناسایی
  اشیاء ، جمع آوری داده و مدیریت اشیاء را ارائه می نماید . پلت فرم فوق
  مشتمل بر مجموعه ای از فناوری های حامل داده و محصولاتی است که به
  مبادله داده بین حامل و یک سیستم مدیریت اطلاعات از طریق یک لینک
  فرکانس رادیویی کمک می نماید . 
  تگ های RFID با استفاده از یک فرکانس
  و بر اساس نیاز سیستم
  ( محدوده خواندن و محیط
  ) ، پیاده سازی می گردند . تگ ها به صورت فعال ( به
  همراه یک باطری ) و یا غیرفعال ( بدون باطری )
  پیاده سازی می شوند 
  . تگ های غیرفعال،
  توان لازم جهت انجام عملیات را از میدان تولید شده
  توسط کدخوان می گیرند .
  
  
  کدخوان RFID ، معمولا" به یک کامپیوتر
  متصل می شود و دارای نقشی مشابه
  با یک اسکنر کد میله ای است . مسئولیت برقراری
  ارتباط لازم بین سیستم
  اطلاعاتی و تگ های RFID
  برعهده کدخوان
  RFID است.
  
  
  

شکل 1 ، یک
نمونه تگ RFID را نشان می دهد .

شکل 1 : یک نمونه تگ
RFID

شکل 2 ، یک
نمونه کدخوان RFID  بی سیم با برد 80
متر را نشان می دهد .

شکل 2 : یک نمونه کدخوان
RFID بی سیم

RFID چگونه کار می کند ؟

تگ و یا دستگاه فرستنده خودکار ، شامل یک مدار الکترونیکی
است که که به شی مورد نظری که لازم است دارای یک کد شناسایی باشد ،
متصل می گردد . زمانی که تگ نزدیک و یا در محدوده کدخوان قرار می گیرد
، میدان مغناطیسی تولید شده توسط کد خوان باعث فعال شدن تگ می گردد 
.

در ادامه ، تگ بطور پیوسته اقدام به ارسال داده از طریق پالس های
رادیویی می نماید .  در نهایت داده توسط کدخوان دریافت و توسط نرم
افزارهای مربوطه  نظیر برنامه های ERP 
( برگرفته شده از  Enterprise Resource Planning   ) و
SCMS ( برگرفته شده از Supply Chain
Management systems  ) پردازش می گردد .

شکل  3 نحوه انجام فرآیند فوق را نشان می دهد .

شکل  3 : نحوه کار
RFID

آیا
RFID بهتر از کد میله ای است ؟

RFID و کدمیله ای دو فناوری مختلف با
کاربردهای متفاوت می باشند . علی رغم این که ممکن است وظایف این دو
فناوری در برخی حوزه ها نقاط مشترکی داشته باشد ، وجود برخی تفاوت ها
نیز به اثبات رسیده است :

• 
  
  

  
   نوع فناوری استفاده شده جهت خواندن کدها
  : یکی از مهمترین تفاوت های کد میله ای و
  RFID ، تبعیت کدهای میله ای از  فناوری
  موسوم به " خط دید " است . این بدان معنی است که یک دستگاه اسکنر لازم
  است کد میله ای را ببیند تا بتواند آن را بخواند . بنابراین لازم است
  برای خواندن یک کد میله ای ، کد مورد نظر در دید اسکنر قرار بگیرد .
  
   در مقابل ، شناسایی مبتنی بر  فرکانس رادیویی به "خط دید "  نیاز
  ندارد. تا زمانی که تگ های RFID  در
  محدوده قابل قبول کد خوان باشند ، امکان خواندن آنان وجود خواهد داشت .
  
  
   
  

• 
  
  

  
  عدم امکان پویش کدشناسایی در صورت بروز مشکل
  برای برچسب حاوی کد میله ای : در صورتی که برچسب حاوی کد
  میله ای خراب ، کثیف و یا پاره گردد ، امکان پویش کد میله ای وجود
  نخواهد داشت . این وضعیت در رابطه با تگ های RFID
  صدق نخواهد کرد.
  
   
  

• 
  
  

  
  فقدان
  اطلاعات تکمیلی  : کدهای میله ای استاندارد صرفا" 
  قادر به شناسایی محصول و تولید کننده آن می باشند و منحصربفرد بودن
  کالا را تضمین نمی نمایند . به عنوان نمونه کد میله ای که بر روی یک
  ظرف شیر وجود دارد همانند سایر کدهای موجود بر روی سایر محصولات مشابه
  همان تولیدکننده  است . این کار ، شناسایی محصولی را که تاریخ
  مصرف آن به اتمام رسیده است را غیرممکن می سازد .
  
   
  

• 
  
  

  
  ماهیت خواندن کدها : امکان خواندن
  تعداد بسیار زیادی از تگ های RFID در یک
  زمان و بطور اتوماتیک وجود دارد . این در حالی است  که کدهای میله
  ای می بایست بطور دستی و یکی پس از دیگری پویش گردند .
  
   
  

• 
  
  

  
  استفاده آسان و
  قابلیت اعتماد : در سیستم های مبتنی بر فناوری
  RFID ، امکان خواندن تگ ها از مسافت بیشتری
  وجود دارد .همچنین درصد بروز خطاء در زمان خواندن کد کمتر از کدهای
  میله ای است . 
  
   
  

آیا 
فناوری RFID  یک فناوری جدید است ؟


RFID یک فناوری تائید شده از سال 1970 تا
کنون است و به دلیل قیمت بالای آن تاکنون در
برنامه های تجاری اندکی مورد استفاده قرار گرفته شده است . در صورتی که
بتوان تگ ها را با قیمت مناسب تری تولید کرد ، استفاده از فناوری
RFID می تواند بسیاری از مسائل مرتبط با
کدهای میله ای را برطرف نماید . با توجه به این که امواج رادیویی قادر
به حرکت در بین اکثر مواد غیرفلزی می باشند ، امکان استفاده از فناوری
RFID در حوزه های گسترده تری  وجود
دارد .

هم کدخوان ها و هم تگ ها می توانند دارای اندازه و شکل
مختلفی باشند . با توجه به اندازه کوچک تگ ها و آزادی عمل جهت حرکت
آنان ، سازمان ها و موسساتی که علاقه مند به استفاده از این فناوری می
باشند از انعطاف بالائی در این رابطه برخوردار خواهند بود .

برخی از مزایای بکارگیری فناوری RFID
عبارتند از :

• 
  تگ ها می توانند مخفی باشند و یا در اکثر
  مواد جاسازی شوند .
  

• 
  با توجه به این که تگ ها در ابعاد و
  اشکال مختلف ارائه می شوند ، کاربران می توانند با توجه به نیاز خود
  یکی از آنان را انتخاب نمایند.
  

• 
  جهت خواند کد لازم نیست که تگ در معرض
  دید مستقیم کدخوان قرار بگیرد .
  

• 
  با توجه به ماهیت تگ ها ( عدم نیاز به 
  تماس مستقیم ) ، استهلاک و فرسودگی وجود نخواهد داشت .
  

• 
  امکان دستکاری کدهای سریال ذخیره شده در
  تگ ها وجود نخواهد داشت .
  

برخی از
کاربردهای RFID

از فناوری RFID در بسیاری از
ساختمان های اداری و به منظور کنترل تردد کارکنان در بخش های مجاز و
غیرمجاز استفاده می گردد . تعداد زیادی از فروشندگان کالا به منظور
مراقبت الکترونیکی از محصولات خود در مقابل سرقت از این فناوری استفاده
می نمایند . برخی نهادی دولتی نیز برای نظارت و کنترل متخلفین از
فناوری فوق استفاده می نمایند .

برخی  دیگر از کاربردهای فناوری RFID
عبارتند از : 

• 
  کنترل موجودی
  

• 
  کنترل دستیابی
  

• 
  تحلیل آزمایشگاهی
  

• 
  کنترل تعداد دور . به عنوان نمونه ، ثبت
  اتوماتیک تعداد دفعاتی که یک دونده می بایست طی نماید 
  
  

• 
  ثب زمان و مکان تردد .  به عنوان
  نمونه ، ثبت اتوماتیک زمان و مکان گشت زنی برای برخی مشاغل خاص 
  
  

• 
  شناسایی خودرو
  

• 
  امنیت ساختمان ها
  

• 
  ردیابی دارایی ها
  

• 
  کنترل ترافیک ، ردیابی رانندگان متخلف و
  ثبت اتوماتیک نخلفات
  

• 
  سیستم  های حمل و نقل
  

• 
  و موارد متعدد دیگر
  

در پایان بد نیست به این نکته نیز اشاره نمائیم که یکی از چالش های مهم
تولید کنندگان RFID و کاربران ، فقدان
استانداردهای لازم در این صنعت است . به عنوان نمونه سیستم های
RFID استفاده شده در صنایع خرده فروشی دارای
تفاوت اساسی با سیستم هایی می باشند که از آنان به منظور کنترل دستیابی
استفاده می گردد .