ژئوفیزیک به مفهوم عام شامل فیزیک زمین، جو و اقیانوسهاست. علم ژئوفیزیک، بررسی پارامترهای مختلف فیزیکی کره زمین است. پیدایش این علم به کشف ژیلبرت، در نیمه دوم سده شانزدهم میلادی، مبنی بر این که زمین همانند یک مغناطیس بزرگ عمل میکند و نیز به نظریه گرانش نیوتن در نیمه دوم سده هفدهم میلادی برمیگردد. امروزه این علم با بهرهگیری از دیگر علوم پایه، دانشی است با کاربردهای فراوان که به شاخههای متعددی تقسیم میشود. وظیفه اصلی علم ژئوفیزیک، مطالعه فرایندهای فیزیکی است که در سیاره زمین و منظومه شمسی رخ میدهد. شناخت پدیدههای مرتبط با تحول زمین جامد، جو و اقیانوسها برای تامین نیازهای اساسی زندگی انسان ضروری است.
به طور مثال میتوان به نیاز روزافزون به کشف منابع جدید انرژی، اکتشاف کانیها و ذخایر آبهای زیرزمینی، پیشبینی رویدادهای طبیعی مانند زلزله، آتشفشان، سیل و خشکسالی و همچنین یافتن راههای چگونگی کاهش اثر ویرانگر این پدیدهها اشاره کرد. بر اساس این نیاز و ضرورت توسعه علم ژئوفیزیک، اتحادیه بینالمللی شورای تحقیقات (IUS) و اتحادیه بینالمللی علوم (IUS) از ژوئیه 1957 تا دسامبر 1958 را سال ژئوفیزیک نامید و از تمامی ملل مختلف درخواست کرد برای توسعه و پیشبرد این علم همکاری نمایند. ژئوفیزیک مانند سایر گرایشات میانرشتهای، در واقع پلی است از فیزیک به زمین شناسی. این رشته بیشتر بر روی لایههای مختلف زمین، فشارهای وارد بر هریک از طرف سطوح دیگر و نتایج این برهمکنشها بحث میکند. مواردی نظیر چگونگی پیدایش کوهها، قارهها و ناهمواریها از جمله مباحث مطرح در این رشته میباشد. این رشته همچنین به بررسی جامع موضوعات مربوط به زلزله، چگونگی پیدایش، عوامل موثر، زلزله نگاری و ... میپردازد. شناسایی گسلههای لرزه خیز و فعال کشور، مطالعه پوسته، مطالعه پسلرزههای زمین لرزههای بزرگ، مطالعه خطر پذیری و ریسک برای شهرهای بزرگ و سازههای مهم در سطح کشور، به عهده فارغالتحصیلان این رشته است. اکتشافات ژئوفیزیکی، لرزهنگاری و مطالعات لرزهای سدها، مطالعات ژئوفیزیک کارخانهها و نیروگاهها، دریافت و جمعآوری اطلاعات مراکز علمی مربوط در ثبت زمینلرزه، پردازش این اطلاعات، بررسی و تحلیل پیشنشانگرهای زمینلرزه و امکانسنجی پیشبینی وقوع و یا عدم وقوع آن، بررسی و تحلیل اخبار و شایعات مربوط به وقوع زمینلرزه نیز همگی در این رشته بررسی میشود.