نقش امتحان و ارزیابی در فرآیند یادهی و یاد گیری

آموزش را می توان به عنوان فرآیند کنش متقابل معلم و دانش آموز تعریف کرد که به موجب آن تجارب مناسب یادگیری برای رسیدن دانش‏آموزان به هدف های آموزش و پرورش فراهم می شود .

درآموزش و پرورش سنتی امتحان و ارزش یابی به عنوان آخرین حلقه ی آموزش تلقی می‏شد که در پایان دانش‏آموزان را با قبول و مردود از هم جدا می کرد .

امروزه امتحان و ارزش یابی بخش جدایی ناپذیر فرآیند یادهی و یادگیری است که با آموزش ارتیاط تنگاتنگ دارد و به صورت مستمر انجام می گیرد و به جای مقایسه‏ی دانش‏آموزان هدایت آنان را به عهده دارد .یادگیری کامل شامل چهارستون است که باید خیمه‏ی آن را بر این چهار ستون استوار کرد.

یادگیری برای دانستن است   .

 یادگیری برای انجام دادن است .

 یادگیری برای زیستن است .

 یادگیری برای با هم زیستن است

در نظام معلومات محور ما ، بر ستون اول برای دانستن بسیار تاکید می کندو ستون دوم ضعیف است و یادگیری برای زیستن از تار مو هم بارکتر است .و یادگیری برای با هم زیستن اصلا وجود ندارد در نتیجه خیمه ی یادگیری ما ویران است.

افلاطون اعتقاد دارد : ارزش چیزی است که آدمی آن را بشناسد و آن را باور کند به آن عشق بورزد و آن را در عمل به کار ببرد .

برای انتقال بهتر مفاهیم لازم است مفاهیم بعضی از اصطلاحات مانند اندازه گیری ، سنجش ، آزمون ، امتحان و ارزش یابی را بدانیم .

اندازه گیری

اندازه گیری یعنی نسبت دادن اعداد به مقادیر متفاوت خصایص افراد بر اساس یک قاعده معین بنابر این تصحیح و نمره گذاری اوراق امتحانی دانش‏آموزان نوعی اندازه گیری است .

سنجش

سنجش به معنای جمع آوری اطلاعات در مورد آموخته ها و فرآیند یادگیری دانش‏آموزان به منظور کسب آگاهی از میزان یادگیری و نیاز های آموزشی آنان است . که این کار با استفاده از روش های مختلف سنجش انجام می گیرد . این روش ها مانند مشاهده ی رفتار و ثبت مشاهدات ، انجام مصاحبه، اجرا ی آزمون و … سنجش را اغلب با آزمون و امتحان مترادف و هم معنی می گیرند که درست نیست ، زیرا سنجش در همه ی موارد مستلزم استفاده از آزمون یا اجرای امتحان نیست .

آزمون

آزمون یا تست وسیله یا ابزاری است که برای اندازه گیری عملکرد آزمودنی به کار می رود . آزمون ممکن است شامل مجموعه ای از پرسش های امتحانی باشد . آزمون می تواند شامل موقعیتی باشد که دانش آموزا در آن موقعیت با انجام دادن یک کار یا تکلیف ، میزان توانایی و مهارت خود را نشان دهد .

امتحان :

امتحان آزمونی در مقایسه وسیع‏تر است ، امتحان چند آزمون را شامل می شود و اغلب به رسمی انجام می گیرد 

ارزش یابی

ارزش یابی یعنی روش هایی که مشخص می کند که چه مقدار معلومات به دانش آموز منتقل شده است . تفسیر اطلاعات جمع آوری شده از طریق سنجش که در آن اطلاعات حاصله با ملاک های از پیش تعریف شده ( معمولا هدف های آموزشی درس یا دوره ) مقایسه می شود تا در باره ی یادگیری دانش‏آموزان قضاوت و تصمیم گیری به عمل آید . از این رو ارزش یابی را می توان شامل چهار مرحله دانست .

1. مرحله ی آمادگی : در این مرحلـه مـعلـم تـصـمیم می گـیرد چـه چیزی را ارزش یابی کند ،2. چه نوع ابزارها و فنونی را به کار ببرد و عملکرد دانش‏آموزان را با چه ملاک هایی مقایسه کند .

3. مرحله ی سنجش : در این مرحله نوع ارزش یابی و فنون مناسب آن انتخاب می شود و بر اساس آن ها اطلاعات لازم در مـــورد پیشرفت تحصیلی دانش‏آموزان جمع آوری و تنظیم می گردد .

4. مرحله ی ارزش یابی : در این مرحله معلم اطلاعات به دست آمده را در مرحله ی سنجش تفسیر می کند و به قضاوت می پردازد و نتایج حاصله از این مرحله را به عنوان بازخورد به دانش‏آموزان و اولیا ی آنان ارائه می شود .

5. مرحله ی انعکاس : معلم در این مرحله میزان موفقیت سه مرحله ی قبلی را مورد بررسی و ارزیابی قرار می دهد . در این بررسی ،6. ضمن مطالعه ی سود بخشی مراحل قبل ،7. در مورد مناسب بودن فنونی که بکار گرفته است و اینکه نتیجه گیری ها تا چه اندازه عاری از هر سونظر بوده به داوری می نشیند .

معلم بر اساس این داوری ، میزان موفقیت خود را در تحقق اهداف آموزشی مورد ارزش یابی قرار می دهد که ممکن است با استفاده از آن در جهت رفع نارسایی های احتمالی روش تدریس و ارزش یابی های آینده اقدام کند .

در آموزش مستمر معلم در همه مراحل مختلف ارزش یابی ، دانش آموز را شرکت می دهد .

روش های امتحان و ارزش یابی از یک سو بر چگونگی مطالعه و یادگیری دانش‏آموزان و از سوی دیگر در برنامه ها و روش های تدریس معلمان تاثیری عمیق بر جای می گذارد .

از آنجا که دانش‏آموزان ابتدایی و سال های اول راهنمایی تحصیلی بیشتر برای هدف های کوتاه مدت تلاش می کنند و کمتر در مورد هدف های بلند مدت می اندیشند ، لذا به ارزش یابی مستمر و منظم واکنش مثبت تری نشان می دهند ، به همین دلیل تاکید نظام آموزشی در این سطح باید بیش تر به ارزش یابی های تکوینی و مستمر معطوف باشد .

سبک های یادگیری

با شناسایی سبک یادگیری خود و بکارگیری تکنیکهای یادگیری ویژه مربوط به آن یادگیری خود را بهبود بخشید:

1- سبک یادگیری دیداری

65 درصد جمعیت را شامل می گـردد. خــصوصیات این نوع
افراد به قرار زیر است:

* بـا مشـاهـده و تـرکیـب تـصـاویـر بـا اطلاعات، اطلاعات را
بخاطر می سپارند.

* بـرای بـرقـراری ارتـبـاط با دیگران و همچنین سازماندهی
اطلاعات از تصاویر، نقشه ها و نمودارها استفاده میکنند.

* مـعـمـولا بـرای بـه خـاطـر آوردن مطـلبی چشمان خود را برای تجسم آن در ذهن خود میبندند.

* معمولا افرادی مرتب و منظمی میباشند.

* اینگونه افراد در تجسم اشیاء، طرحها و نتایج در ذهن خود توانا میباشند.

* معمولا در کلاس درس نیمکتهای ردیف جلو را اشغال میکنند.

* تمایل به برداشتن یادداشت های مفصل و با جزئیات فراوان دارند.

* جذب کتابهای مصور میگردند.

* در بخاطر آوردن لطیفه ها مشکل دارند.

* برای برجسته ساختن نکات کلیدی از ماژیکهای با رنگ روشن استفاده میکنند.

تکنیکهای یادگیری:

1- در روند آموزش از رنگها، تصاویر، اشکال، نمادها، اسلایدها و جداول استفاده کنید.
2- برای یادگیری بهتر به حرکات و چهره آموزگار نگاه کنید.
3-یک محیط آرام و بدون سرو صدا را برای مطالعه برگزینید.



?-سبک یادگیری شنیداری

30 درصد جمعیت را شامل می گـردد. خصوصیات این گونه
افراد به قرار زیر است:

* تمایل دارند بیشتر با اصوات و موسیقی سرو کار داشته
باشند.

* قادرند ریتم و تن صدا را تشخیص دهند.

* از طریق گوش دادن یاد میگیرند.

* برای به خاطر سپردن اطلاعات آنها را با یک صدای خاص ترکیب میکنند.

* در محیطهای شلوغ و پر سرو صدا تمرکز خود را از دست میدهند.

* به یادداشت برداشتن تمایلی ندارند.

* تمایل دارند مطالب را با صدای بلند بخوانند.

* برای بخاطر سپردن مطالب دروس خود را با صدای بلند مکررا روخوانی میکنند.

تکنیکهای یادگیری:

   - در مباحث گروهی کلاس خود مشارکت کنید.
   - از اصوات و موسیقی در یادگیری خود بهره گیرید.
 -   عوض نت برداری از ضبط صوت برای ثبت مطالب کمک بگیرید.

3- سبک یادگیری جنبشی-بساوایی پنج درصد جمعیت را شامل میـگـردد.

خصوصیات این گروه به قرار زیر است:

* بـرای یادگیری و بخاطر سپردن اطلاعات از جسم و حس
لامسه خود بهره میگیرند.

* به فعالیتهای بدنی و ورزش علاقه مندند.

* در هـنگام بر قراری ارتباط و گفتگو مکررا دستهای خود را
تکان داده و از ژستهای جسمانی استفاده میکنند.

* از آنکه در کلاس درس بی حرکت بنشینند و به درس گوش دهند بیزارند.

* برای یادگیری و بخاطر سپردن اطلاعات به تحرک و تمرینات عملی نیازمندند.

* هنگام مرور مطالب درسی خود مرتبا راه میروند و نکات کلیدی را با صدای بلند تکرار میکنند.

تکنیکهای یادگیری

1- در حین یادگیری آدامس بجوید.
2- برای یادگیری بهتر از حس لامسه، حرکت و تمرینات عملی بهره گیرید.
3-حین یادگیری موسیقی گوش دهید.