گزنه گیاهی است که از دوران ماقبل تاریخ نیز وجود داشته و مردم آن زمان از آن برای تغذیه استفاده می‌کردند و از خواص درمانی آن اطلاع داشته‌اند. جالینوس حکیم که در قرن دوم میلادی زندگی می‌کرده آنرا برای رفع سرماخوردگی و بیماریهای دستگاه تنفسی بکار می‌برده است. گزنه گیاهی است علفی و چند ساله که ساقه آن چهار گوش بوده و بطور قائم تا ارتفاع یک متر بالا می‌رود.

این گیاه در خرابه‌ها ، ‌باغها و نقاط مرطوب که چهارپایان از آن عبور می‌کنند به حالت خودرو می‌روید ریشه این گیاه خزنده بوده و در ناحیه‌ای که سبز می‌شود کم‌کم تمام منطقه را فرا می‌گیرد. ساقه این گیاه را پرزها و تارهای مخروطی شکل پوشانده که در صورت لمس کردن ساقه بدست می‌چسبد و پوست را می‌گزد که تولید خارش و سوزش می‌کند و شاید به همین دلیل آنرا گزنه نامیده‌اند. تخم آن نرم ، ریز و تیره رنگ و مانند تخم کتان است. قسمت مورد استفاده این گیاه برگهای تازه ، ریشه ، شیره و دانه آن است.

ترکیبات شیمیایی <\/h1>

گزنه دارای تانن ، لسیتین ،‌ اسید فرمیک ، نیترات پتاسیم و کلسیم است، ترکیبات آهن دارد و دارای ویتامین c و نوعی گلوکوزید است که پوست را قرمز می‌کند. از سرشاخه‌های این گیاه ماده قرمز رنگی به نام اورتی‌سین استخراج می‌شود.

خواص داروئی <\/h1>

• گزنه مو را تقویت کرده و از ریزش موی سر جلوگیری می‌کند، حتی در بعضی از موارد موی سر دوباره می‌روید. برای استفاده از این خاصیت 6 گرم سر شاخه‌ها و برگها و ریشه گزنه را بتنهایی و یا با 30 گرم چای کوهی در یک لیتر آبجوش ریخته و آنقدر بجوشانید تا حجم مایع به نصف برسد. شبها مقداری از این مایع را به سر بمالید و صبح بشوئید

برای براق شدن و جلا دادن به موها بعد از شستشوی سر موها را با چای گزنه ماساژ دهید. بدین منظور یک قاشق چایخوری برگ گزنه خشک را در یک لیوان آب جوش ریخته و مدت نیم ساعت بگذارید بماند. ماساژ دادن با این چای ، شوره سر را برطرف می‌کند.

دستگاه هاضمه را تقویت می‌کند.

ادرار را زیاد می‌کند.

برای درمان بیماری قند مفید است بدین منظور یک فنجان چای گزنه را سه بار در روز میل کنید.

ترشح شیر را در زنان شیرده زیاد می‌کند.

اخلاط خونی را برطرف می‌کند.

بیماریهای پوستی را برطرف می‌کند.

برای باز کردن عادت ماهیانه از دانه گزنه استفاده کنید.

در درمان کم‌خونی موثر است و تعداد گلبولهای قرمز را زیاد می‌کند.

اگر در ادرار خون وجود داشته باشد گزنه آنرا برطرف می‌کند.

گزنه عرق‌آور است.

پاک کننده اخلاط سینه ، ریه و معده است

نیروی جنسی را تقویت می‌کند.

گرفتگیهای کبدی را رفع می‌کند.

برای از بین بردن زگیل ، ضماد برگهای تازه آنرا روی زگیل بمالید.

برای پاک کردن مثانه ، رفع عفونت مثانه و دفع سنگ از مثانه ، برگ گزنه را همراه با ریشه شیرین بیان دم کنید و بنوشید.

برای التیام زخمها و زخمهای سرطانی از ضماد تخم گزنه مخلوط با عسل استفاده کنید.

برای برطرف کردن کهیر از جوشانده گزنه به مقدار سه فنجان در روز بنوشید.

درد نقرس را کاهش می‌دهد.

برای برطرف کردن ناراحتیهای زنانه قبل از عادت ماهیانه از چای گزنه استفاده کنید.

ناراحتیهای کلیه را برطرف می‌کند.

ضماد آن درد عضلانی را برطرف می‌کند.

کرم معده و روده را می‌کشد.

درمان کننده بواسیر است.

برای برطرف کردن درد رماتیسم ، برگهای تازه آنرا روی پوست بمالید

طرز استفاده <\/h1>

• دم کرده گزنه: مقدار 40 گرم برگ گزنه را در یک لیتر آبجوش ریخته و به مدت 10 دقیقه دم کنید. مقدار مصرف آن سه فنجان در روز بعد از غذاست.
  
  
• جوشانده گزنه: مقدار 30 گرم گزنه را در یک لیتر آب ریخته و به مدت 10 دقیقه آنرا بجوشانید. این جوشانده برای تصفیه خون مفید است. مقدار مصرف آن یک فنجان بین غذاها در روز است.

مضرات <\/h1>

گزنه اگر بیش از حد استفاده شود ممکن است برای روده‌ها و کلیه‌ها مضر باشد بنابراین بهتر است با صمغ عربی و کتیرا خورده شود. مقدار مصرف بیش از 10 گرم در روز ممکن است باعث بند آمدن ادرار شود. زنان باردار و کودکان باید از مصرف آن خورددی کنند.